Bielsko 100 lat temu: każdy miał mieć prąd

Jak przypomina Jacek Kachel, bielski historyk, dziennikarz i fotograf, najważniejszą informacją, która dosłownie zelektryzowała cały region, były plany, jakie przedstawiono na spotkaniu 1 marca 1914 roku w Bielskim „Kaiserhofie”. Wtedy to inżynier Schwarzl z Czechowickiego gwarectw szybu „Silesia” przedstawił rewolucyjny plan elektryfikacji nie tylko miasta, ale całego regionu.

- Wspomniane przedsiębiorstwo poinformowało, że jest wstanie wytworzyć tak dużo prądu elektrycznego, aby nie tylko dostarczyć go do fabryk, ale również "nasi chłopi z Bielskiego mogliby mieć po wsiach w miejsce kopcących naftowych światełek elektryczne oświetlenie, mogliby wszelkie maszyny rolnicze pobudzać taką siłą" - wskazuje Jacek Kachel opierając się na pismach "Ślązak", "Głos Ludu Śląskiego", czy "Silesia".

Prąd mieli mieć nie tylko mieszkańcy Bielska i Białej, ale i 18 sąsiednich gmin. Nic dziwnego, że takiej propozycji z zaciekawieniem przysłuchiwało się znaczne grono burmistrzów ze wsi jak i z miast. W efekcie zawiązało się specjalne towarzystwo, do którego wstępnie przystąpiło 18 gmin, wpłacając symbolicznie po 100 koron. Wybrano zarząd i radę nadzorczą.

O tym wielkim przedsięwzięciu mówiono również w Białej w hotelu pod Czarnym Orłem.
- Warto podkreślić, że do tej pory nikt w całej c.k. Austrii nie proponował takiego rozwiązania. Inicjatorzy chcieli nie tylko zelektryfikować miasto jego przedsiębiorstwa i domy fabrykantów, ale chcieli doprowadzić prąd dosłownie pod strzechy sąsiednich 18 gmin - podkreśla Kachel.

Przyznaje, że to kolejna wielka inicjatywa - jak choćby budowa zapory w Porąbce, czy kolei z Żywca do Oświęcimia przez Kęty - którą zniweczyły zbrojenia c.k. Austrii, a potem wybuch I wojny światowej.

Dodajmy, że w 1893 roku w Bielsku powstała trzecia na ziemiach polskich elektrownia. 11 grudnia 1895 odbył się pierwszy kurs tramwaju elektrycznego na trasie od dworca kolejowego do Cygańskiego Lasu.