Historia znanych bielskich budynków

W ubiegłym tygodniu zaproponowaliśmy Wam zabawę. Polegała na tym, że przedstawiliśmy cztery zdjęcia z detalami architektonicznymi zdobiącymi kilka zabytkowych budynków w ścisłym centrum w Bielsku-Białej. Chodziło o to, żeby odpowiedzieć przy jakich ulicach znajdują się owe budynki z tymi zdobieniami. Dzisiaj prezentujemy dwa z nich.

Budynek z ozdobą nr 2 opisaliśmy tak: " Czteropiętrowy gmach zbudowany jest w stylu neobarokowo-klasycystycznym. Powstał w 1905 w miejscu dawnego zajazdu z czasów wytyczania traktu cesarskiego (koniec XVIII wieku). Obecnie działa tu znany pasaż".
Chodziło oczywiście o kamienicę, w której działa hotel Pod Orłem, znajdującą się przy placu Wolności. Jak podaje w swoim przewodniku po Bielsku-Białej znany bielski historyk dr Jerzy Polak fasada budynku pokryta jest urozmaiconymi ozdobami neobarokowymi w postaci jońskich pilastrów, medalionów z orłami, lwich pysków i wazonów, a szczyt zdobi stylizowany orzeł i para puttów.

Hotel cieszył się niegdyś dużą sławą, zatrzymywało się w nim wiele znanych osób, m.in. ostatni cesarz Austro-Węgier Karol I Habsburg z małżonką Zytą Burbon-Parmeńską oraz Józef Piłsudski jako dowódca I Brygady Legionów Polskich. Od początku hotel był centrum życia kulturalnego i towarzyskiego Białej. Tu odbywały się pokazy bialskiego Sokoła i walk zapaśniczych oraz wiele polskich imprez narodowych. Organizowano także występy teatralne oraz bale Ligi Morskiej i Kolonialnej. W 1938 w restauracji Hotelu Pod Orłem bialscy taksówkarze schwytali słynnego śląskiego bandytę Nikifora Maruszeczko. W latach 90. XX wieku hotel stracił swą dawną funkcję i stał się biurowcem oraz ekskluzywnym pasażem handlowym Pod Orłem.

Z kolei budynek z ozdobą nr 3 scharakteryzowaliśmy tak: "Postać z numerem 3 wieńczy gmach znajdujący się przy niewielkim placyku z fontanną. Sam budynek został wzniesiony w latach 1889-1890 według projektu wiedeńskiego architekta Emila von Förstera w stylu eklektycznym".
Chodziło w tym przypadku o budynek Teatru Polskiego przy ul. 1 Maja. Gmach Teatru Polskiego został zbudowany w stylu eklektycznym z przewagą neoklasycyzmu i neobaroku, z wykorzystaniem motywu rzymskiego łuku triumfalnego na fasadzie ozdobionej ponadto posągami Apolla oraz muz: Melpomeny i Talii. Teatr w swoim kształcie, zgodnie z założeniem Förstera, przypomina Operę Wiedeńską i Teatr Narodowy w Budapeszcie. Do dziś zachowała się kurtyna z 1890 roku przedstawiająca Taniec Nimf, wykonana w pracowni Franciszka Rottonary. W latach 1904-1905 nastąpiła przebudowa wg projektu biura projektowego Fellner & Helmer w Wiedniu. W kwietniu 2008 r. zakończył się generalny remont elewacji teatru, wraz z konserwacją wszystkich rzeźb, iluminacją, a także wymianą poszycia dachowego. Budynek zyskał również nową, obrotową scenę, klimatyzację i nowe oświetlenie, a piwnicę zaadaptowano na kawiarnię. W obecnym eklektycznym gmachu przy dzisiejszej ul. 1 Maja Teatr Miejski w Bielsku otworzył swe podwoje 30 września 1890 r. Pierwszym przedstawieniem "Sen nocy letniej" Williama Szekspira.