Jak głosować?

Niedzielne wybory samorządowe są bardziej skomplikowane od dotychczasowych. Dlatego warto wcześniej zapoznać się z procedurami wyborczymi. W niedzielę dokonamy wyboru na 4-letnią kadencję na trzy szczeble samorządu terytorialnego: gminny, powiatowy i wojewódzki. Każdy wyborca dostanie trzy karty do rad oraz listę z kandydatami na wójta, burmistrza lub prezydenta. Po raz pierwszy będziemy bezpośrednio wybierać wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Jeżeli kandydat uzyska w pierwszej turze głosowania więcej niż 50 proc. ogólnej liczby głosów, zostaje wybrany wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta. Wtedy nie przeprowadza się drugiej tury głosowania. Jeśli żadnemu z kandydatów nie uda się w pierwszej turze głosowania zdobyć więcej niż połowę ogólnej liczby głosów, druga tura wyznaczona na 10 listopada wyłoni wójta, burmistrza albo prezydenta. Może wystartować dwóch kandydatów z największym poparciem w pierwszej turze. O wyborczym wyniku zdecyduje już zwykła większość. Wybierając wójta, burmistrza lub prezydenta głosujemy, zaznaczając x przy nazwisku preferowanego kandydata. Jeżeli startuje tylko jeden kandydat i nie uzyska więcej niż połowę ważnych głosów, wyboru wójta, burmistrza lub prezydenta dokonują radni gminy. Żaden z wójtów, burmistrzów lub prezydentów nie może jednocześnie sprawować funkcji radnego. Z jednej z tych funkcji będzie musiał zrezygnować.

Radnych będziemy wybierać na dwa sposoby. W gminach o liczbie mieszkańców poniżej 20 tys. wybory będą miały charakter większościowy. Oznacza to, że radnymi zostaną te osoby, które zdobędą największą liczbę głosów, bez względu na to, z jakiej listy partyjnej pochodzą. Głosując, trzeba zaznaczyć x przy najwyżej tylu kandydatach, ilu radnych wybiera się w danym okręgu wyborczym, a informacja o tym, ilu kandydatów można wskazać, powinna być umieszczona na karcie do głosowania.

Zupełnie inaczej będzie wyglądać głosowanie w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców. Tu liczyć się będą wszystkie głosy, które padną na kandydatów danej listy. Później zostaną przeliczone metodą d?Hondta na mandaty dla danego komitetu wyborczego. Głosując, zaznaczamy x tylko przy jednym nazwisku na liście tylko jednego komitetu wyborczego. To głosowanie ma charakter zdecydowanie partyjny. Wybierając, wskazujemy wybrany komitet wyborczy, a zarazem preferowanego przez nas kandydata tego komitetu. Trzeba się liczyć z tym, że głosując na konkretnego kandydata, wspieramy także pozostałych z tej samej listy. Może się zdarzyć, że do rady wejdą kandydaci, którzy uzyskają mniej głosów niż ich rywale z innych list, czyli liderzy list podzielą się swoimi głosami z kolegami z tych samych list.

Takie same reguły jak przy głosowaniu w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców stosuje się przy wyborze radnych do rad powiatowych i sejmików wojewódzkich. W przypadku, gdy największe poparcie zdobędzie lista A, mniejsze lista B, a najmniejsze lista C, mandaty na poszczególne listy A, B, C będą rozłożone proporcjonalnie do procentów głosów.
Państwowa Komisja Wyborcza ustaliła wzory kart do głosowania. W wyborach do rad gmin i miast będą one białe, a do sejmików województw niebieskie. Nazwiska kandydatów na wójtów będą umieszczone na kartach różowych, żółte będą z kolei karty w wyborach do rad powiatów.