Złap kontakt ze sztuką. Władysław Skoczylas bohaterem kolejnego spotkania w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej

Jak poinformowała Kinga Kawczak z Działu Sztuki Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, od półtora wieku Tatry i Podhale są niemalże obowiązkowym punktem letnich i zimowych peregrynacji Polaków. Nie mija magia miejsca, które za sprawą wielu znanych lekarzy, badaczy i artystów, stało się ważnym kurortem wyrosłym z małej góralskiej osady jaką było Zakopane w połowie XIX stulecia. To dzięki takim osobom jak m.in. Tytus Chałubiński, Stanisław Witkiewicz ojciec, Walery Eliasz-Radzikowski i jego syn Stanisław, Mieczysław Karłowicz czy gen. Mariusz Zaruski, powołano: Towarzystwo Tatrzańskie, Towarzystwo Ochrony Tatr Polskich, TOPR, a także szkołę snycerską – w 1891 roku przemianowaną na c.k. Szkołę Zawodową Przemysłu Drzewnego.

W tej placówce w 1908 roku pracę podjął Władysław Skoczylas (1883-1934), przez kolejne dziesięć lat ucząc rysunku i modelowania. Artysta zaangażował się także w promowanie regionu współtworząc Towarzystwo „Sztuka Podhalańska”. Głównym zadaniem organizacji było kontynuowanie i rozwijanie założeń stylu zakopiańskiego, jego swoista modernizacja i poszerzenie zainteresowań o obszar całego Podhala. Programowym zamysłem było twórcze korzystanie z bogactwa prostych, ludowych form, ale wyrażanych poprzez indywidualną wrażliwość artystyczną poszczególnych plastyków.

- W tym czasie Skoczylas, zajmujący się wcześniej rzeźbą i malarstwem, zainteresował się grafiką, a szczególnie drzeworytem. To właśnie w tej technice zaczął tworzyć wspaniałe kompozycje inspirowane kulturą góralską, jej legendami i opowieściami. Charakterystyczne ostre rysy górali artysta świetnie wydobywał w oszczędnych, czarno-białych odbitkach. Mocną kreską rysował ich pomarszczone, zbrużdżone twarze, o wyrazistych nosach, wydatnych czołach okolonych rozwianymi wiatrem, długimi włosami. Były to zarówno pojedyncze ryciny, jak i dwa cykle graficzne: Teka zbójnicka (1920) oraz Teka podhalańska (1921). Składa się na nie po kilkanaście prac obrazujących różne aspekty kultury regionu. Są to dynamiczne pochody zbójników, ich powroty z polowań czy miłosne umizgi. Inne przedstawiają świętych lub ilustrują lokalne legendy, jak ta o Giewoncie i śpiących pod nim rycerzach - dodaje Kinga Kawczak.

W zbiorach artystycznych Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej znajduje się kilka kompozycji Władysława Skoczylasa o tematyce podhalańskiej. Trzy kompozycje eksponowane są w ostatnim kwartale bieżącego roku w ramach cyklu wystawienniczego „Złap kontakt ze sztuką. Wypatrzone w magazynie”. Kolejne zostaną jednorazowo pokazane podczas wykładu 17 listopada o godz. 11.00 w sali sztuki młodopolskiej na Zamku książąt Sułkowskich.

- W prezentowanych drzeworytach czytelny i rozpoznawalny jest charakterystyczny styl artysty, choć w każdej z prac widać indywidualne podejście do podjętego tematu. Całopostaciowe sylwety chochołowskich powstańców cechuje wewnętrzne napięcie, chęć walki i buńczuczność. Niezwykła dynamika obecna jest w scenie zabicia smoka, którego uśmierca mityczny rycerz w góralskim stroju. Zwartą i spokojną formę ma rycina przedstawiająca śpiących rycerzy w czeluściach górskiej jaskini. Z kolei nuta sielanki czytelna jest w grafikach obrazujących pejzaże z zamkiem i zbójników na łowach. Wspaniała podhalańska tradycja w modernistycznym ujęciu - kurator zbiorów Kinga Kawczak.

Prezentacja trzech drzeworytów artysty w ramach cyklu: „Złap kontakt ze sztuką. Wypatrzone w magazynie” potrwa do 5 stycznia 2020 r.

Wykład o twórczości artysty i jego wpływie na rozwój nowoczesnego drzeworytu polskiego, a także nieco szersza prezentacja jego grafik ze zbiorów Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej odbędzie się 17 listopada 2019 roku o godzinie 11.00. Wstęp jedyne 2 zł od osoby.