Bystra: 27 lipca zostanie otwarta nowa ekspozycja w willi Juliana Fałata, zwanej Fałatówką

"Sobotnie popołudnie u Fałata". Odbędzie się w jego willi zwanej Fałatówką w Bystrej. W programie uroczystości: promocja trzeciego tomu listów "Fałat znany i nieznany. T.3. Korespondencja z lat 1910-1916" w wyborze i opracowaniu Marii Aleksandrowicz, a także otwarcie nowej ekspozycji stałej na piętrze biograficzno-artystycznego Muzeum - Willi Juliana Fałata w Bystrej. Początek uroczystości o godz. 16.00.

Jeśli ktoś chciałby wziąć udział w "Sobotnim popołudniu u Fałata", a nie ma się jak dostać do Bystrej, to bielskie Muzeum zapewnia bezpłatny przejazd specjalnym autobusem do Fałatówki Juliana Fałata i z powrotem. Autobus odjedzie z bielskiego placu Ratuszowego o godz. 15.30.

Ośrodek życia artystycznego

"30 lipca 2013 roku przypada 160. rocznica urodzin Juliana Fałata, słynnego polskiego akwarelisty, który prawie dwadzieścia ostatnich lat swojego życia związał z Bystrą. Tę małą miejscowość uzdrowiskową oddaloną o 6 km od Bielska uczynił ośrodkiem życia artystycznego" - pisze w "Wystawniku" - gazecie informacyjnej bielskiego Muzeum historyk Maria Aleksandrowicz, która zajmuje się badaniem życia Fałata.

Przypomina jednocześnie, że jego willa, zwana Fałatówką, gromadzi spuściznę artystyczną oraz pamiątki osobiste takie jak dyplomy, pisma, zaproszenia, korespondencję, fotografie, szkicowniki i odznaczenia państwowe, jakie otrzymał Fałat.

"Z tej okazji Muzeum w Bielsku-Białej w wyremontowanej willi artysty przygotowało nową ekspozycję stałą. Względy finansowe pozwoliły na udostępnienie strefy artystyczno-kolekcjonerskiej zlokalizowanej na piętrze, w której zaprezentowano obrazy olejne, akwarelowe, gwasze, rysunki i grafiki Mistrza pogrupowane w cykle tematyczne. Dopełnienie stanowią autentyczne meble i różnego rodzaju drobiazgi pochodzące z jego włąsnych zbiorów. W nawiązaniu do wcześniejszych funkcji jednego z pomieszczeń na piętrze willi zaaranżowana została pracownia artysty" - pisze Maria Aleksandrowicz.

Mistrz akwareli listy pisał

Sobotnie spotkanie będzie także okazją nie tylko do otwarcia nowej ekspozycji, ale także promocji trzeciego tomu listów Fałata. Pierwszy tom korespondencji zatytułowany "Fałat znany i nieznany został wydany w 2003" . Zawierał 221 listów z lat 1874-1895, które opisywały pracę zarobkową, studia w Monachium, podróże i pierwsze sukcesy artystyczne.

Drugi tom korespondencji został wydany w 2008 roku, a zaprezentowany został w 2009 roku w Bystrej w 80. rocznicę śmierci malarza. Zawiera 334 listy z lat 1895-1910 i opisuje czasy krakowskie związane z działalnością w Szkole Sztuk Pięknych.

Teraz zostanie zaprezentowany tom trzeci listów Fałata, obejmujący lata 1910-1916, czyli początek okresu bystrzańskiego, który trwał do śmierci malarza w 1929 roku.
Jutro fragmentów tej korespondencji będzie można posłuchać w wykonaniu aktorów Teatru Polskiego.

KIM BYŁ FAŁAT? CZYTAJ CZĘŚĆ II

Historyk bielskiego Muzeum Maria Aleksandrowicz w ostatnim numerze "Wystawnika" - gazety informacyjnej Muzeum w Bielsku-Białej przypomina sylwetkę malarza. Pisze tak: "Julian Fałat (1853-1929). Artysta malarz, zasłużony reformator polskiego szkolnictwa artystycznego, obrońca polskości. W latach 1895-1910 dyrektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, którą w 1905 roku przekształcił w akademię. Malował sceny myśliwskie, rodzajowe, obyczajowo-religijne, pejzaże miejskie z architekturą oraz portrety.

Uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych w latach 1869-1872, pracował w charakterze rysownika u archeologa Stanisława Krzyżanowskiego w Czerpowodach, w Odessie u architekta Feliksa Gąsiorowskiego oraz przy budowie kolei w Szwajcarii.

W latach 1877-1880 studiował w Królewskiej Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Wiele podróżował. Wyjeżdżał do Włoch, Paryża, Hiszpanii i na Podole galicyjskie. W 1885 roku odbył półroczną morską podróż dookoła świata. W lutym 1886 roku uczestniczył w polowaniu w Nieświeżu zorganizowanym przez Radziwiłłów dla pruskiego następcy tronu, dzięki któremu na prawie dziesięć lat został nadwornym malarzem w Berlinie.

Zasłynął z namalowanej w latach 1894-1896 wspólnie z Wojciechem Kossakiem panoramy Berezyna (...). Dzieło o ogólnej powierzchni 1955 m kw., przyniosło malarzowi sukces artystyczny dzięki przedstawieniu surowego, zimowego pejzażu.

Angażował się w działalność polskich towarzystw artystycznych w Krakowie, Warszawie oraz popularyzował sztukę polską za granicą (...).

Po rezygnacji z godności dyrektora krakowskiej ASP na stałe zamieszkał w Bystrej pod numerem 38 (od 1985 roku ulica Juliana Fałata 34), z dala od miejskiego ruchu. W 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, a trzy lata później uczestniczył w odparciu najazdu czeskiego na Śląsk Cieszyński. Stąd na krótko wyjeżdżał do Torunia, organizując polskie życie kulturalne, i Warszawy, pełniąc funkcję dyrektora Departamentu Sztuki w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W Bystrej dużo pracował i angażował się w życie społeczności lokalnej. Był między innymi członkiem wspierającym Straż Pożarną, członkiem Komitetu Budowy Pomnika "Odrodzenie", protestował przeciwko likwidacji poczty w Bystrej, miał wpływ na wynik wyborów do Rady Gminnej, zabiegał o zbudowanie kościoła dla mieszkańców. Stąd wyjeżdżał w plenery malarskie na Żywiecczyznę i do Osieka pod Oświęcimiem (...). Przyjmował przyjaciół z Bielska, przemysłowców z Katowic i Sosnowca. Wielokrotnie gościła u malarza słynna polska skrzypaczka Irena Dubiska, a także adwokaci, politycy i wojskowi oraz marszandzi, kupcy i kolekcjonerzy z Krakowa, Warszawy i Katowic.

To właśnie z Bystrej wyjeżdżał do Dłoni, do księżnej Druckiej-Lubeckiej, na polowania do Osieka i Żywca.
Odwiedzał Kraków, gdzie uczestniczył między innymi w posiedzeniach Komitetu Budowy Pomnika doktora Henryka Jordana czy Polskiego Instytutu Sztuk Pięknych. Wyjeżdżał do Warszawy, gdzie był zapraszany na rauty na Zamku Królewskim organizowane przez Prezydentów II RP, a także do mieszkającej tam córki Heleny Niemczewskiej.

W 1928 roku za wybitne zasługi na polu działalności artystycznej otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu "Polonia Restituta".

9 lipca 1929 roku zmarł w Bystrej, gdzie został pochowany w rodzinnym grobowcu na miejscowym cmentarzu".