XIII Beskidzki Festiwal Nauki i Sztuki. Sztuka w służbie propagandy PRL

Realizm socjalistyczny, zwany socrealizmem narodził się w sztuce radzieckiej w 1934 r. i obowiązywał do lat osiemdziesiątych XX wieku. Po zakończeniu II wojny światowej został narzucony państwom pozostającym pod bezpośrednim wpływem ZSRR, w tym również w zniewolonej Polsce. W okresie stalinowskim, trwającym w Polsce do roku 1956, istotną rolę w propagandzie pełniła sztuka socrealistyczna, nie mająca żadnego głębszego przesłania, przedstawiała ona wydarzenia polityczne, wydarzenia w dziejach narodu i ruchu robotniczego. Istotną rolę w czasach stalinizmu pełnił plakat wpajający idee komunistyczne. Przedstawiał zazwyczaj uczciwego, pracowitego robotnika, który stał się ikoną komunizmu. Dzięki plakatowi komuniści starali się m. in. zdyskredytować Armię Krajową. Plakat wg projektu W. Zakrzewskiego „Olbrzym i karzeł” przedstawiający olbrzymiego komunistycznego żołnierza i małego człowieczka symbolizującego żołnierza AK jest doskonałym tego przykładem. Obrazy tworzone w narzuconym stylu były wykonywane prostymi technikami. W każdym urzędzie wisiały obrazy Lenina, Stalina czy innego działacza partyjnego. Malarstwo socrealistyczne obrazuje „Przysięga prezydenta Bolesława Bieruta”, czy „Podaj cegłę”. Architektura w czasach socrealizmu nie miała nic wspólnego z poczuciem piękna czy estetyki, wyrażała jedynie wielkość i siłę państwa. Powszechnie znanym przykładem architektury tego okresu jest Pałac Kultury i Nauki i budynek Ministerstwa Rolnictwa w Warszawie, zaś typową rzeźbą socrealistyczną jest nieistniejący już dzisiaj pomnik Feliksa Dzierżyńskiego. W czasach PRL istniała bardzo ostra cenzura, artyści literaci zobowiązani byli do tworzenia w określonym stylu. Powstawały tzw. powieści produkcyjne ukazujące klasę robotniczą w heroicznym czynie odbudowy kraju. Ci, którzy nie potrafili tworzyć w zafałszowanej rzeczywistości, udawali się na emigrację lub pozostając w kraju wybierali milczenie.